Warto wiedzieć, jak ząb jest zbudowany. Dzięki temu, bez wyjaśnień stomatologa, będziemy wiedzieć, której części zęba będzie dotyczyło leczenie. Generalnie ząb składa się z następujących trzech części:
– korona – widoczna część zęba
– korzeń – ta część zęba, która znajduje się w kości
– szyjka zęba – miejsce łączenia korony i szyjki.
Każda z powyższych części zęba posiada inną budowę. Zęby umieszczone są w dziąsłach, dlatego też podczas codziennej pielęgnacji warto je obserwować i uważać na wszelkie zranienia i podrażnienia.
Szkliwo
Każdy ząb, a dokładniej korona, jest pokryty szkliwem. Sięga ono aż do szyjki zęba. Co ważne, szkliwo jest najtwardszą substancją w naszym organizmie. Z czego składa się szkliwo? Jest ono zbudowane z siatki ściśle obok siebie umieszczonych hydroksy- oraz fluoroapatytów. Szkliwo posiada naczynia i nerwy. Warto wiedzieć, że próchnica rozwija się od szkliwa – i właśnie dlatego nie odczuwamy bólu na początku. Ukruszenie zęba w obrębie szkliwa również jest niewyczuwalne. Jaka jest funkcja szkliwa? Dzięki niemu jesteśmy w stanie jeść poszczególne dania! Szkliwo ochrania głębsze tkanki. Ta część zęba się nie regeneruje i nie odbudowuje, dlatego też tak ważne jest to, by dbać o szkliwo.
Zębina – tkanka poniżej szkliwa
Zębina to tajemniczo brzmiąca nazwa, która często przewija się podczas wizyty u dentysty. Chodzi tu o tkankę znajdującą się poniżej szkliwa. Wygląda ona jak kość. To w niej znajdują się kanaliki, w których umieszczone są włókna nerwowe. Z tego też względu, mówiąc o nadwrażliwości zębów, ma się na myśli właśnie zębinę. To w tej części zęba pojawia się na ogół ból. Wady zgryzu takie jak np. szczęka nachodząca skośnie na żuchwę, powodują ścieranie szkliwa i w konsekwencji ból. Podobnie jest z próchnicą – kiedy dziurka w zębie swoim zasięgiem dotyka już zębinę, to wyraźnie poczujemy ból.
Miazga zęba
Słysząc o miazdze zębowej na fotelu dentystycznym, przeważnie się zamiera. Nawet osoby, które nie znajdą anatomii zęba, doskonale zdają sobie sprawę, że miazga to tzw. „serce zęba”, a jej leczenie może boleć. Z tego właśnie względu tak ważne jest trafienie na odpowiedniego, delikatnego stomatologa, który wie, jak bezboleśnie leczyć np. stan zapalny miazgi. Składa się ona z komórek, nerwów, naczyń krwionośnych i limfatycznych i` w konsystencji przypomina galaretę. Miazga sprawia, że ząb wykonuje swoje funkcje. Dentyści tłumaczą również, że dzięki miazdze ząb żyje. Kiedy, z różnych względów, miazga jest usuwana poprzez leczenie kanałowe, a jej miejsce wypełnia się specjalnymi materiałami, to stosuje się nazwę martwy ząb.
Miazga jest odpowiedzialna za ból zęba – sygnalizuje nam w ten sposób, że wewnątrz toczy się walka i trzeba coś z nią zrobić. Funkcja odżywcza zęba to również zasługa miazgi – w końcu wypełniona jest ona naczyniami krwionośnymi. Miazga pełni również funkcję ochronną – powstają dzięki niej kolejne warstwy zębiny, która nie pozwala na przedostanie się bakterii do miazgi.
Korzeń zęba
Korzeń zęba jest wyjątkowo wrażliwym miejscem. Strach przed wyrywaniem zęba z korzeniem jest całkowicie zrozumiały. Właśnie dlatego tak ważne jest, by w odpowiednim momencie wcielić w życie leczenie. Chodźmy regularnie na przeglądy stomatologiczne, dbajmy o właściwą higienę jamy istnej, a kiedy tylko pojawi się ból, to natychmiast umawiajmy się do dentysty. Dzięki czynnościom zapobiegawczym oraz szybkim interwencjom stomatologa można oszczędzić sobie bólu.
Korzeń zęba nie jest pokryty ochraniającym go szkliwem (szkliwo znajduje się na koronie), a tak zwanym cementem. W jego wnętrzu znajdują się włókna, które mocują ząb w zębodole. Włókna te odpowiadają również za ruchomość fizjologiczną.
Pod cementem korzeniowym znajduje się zębina, a pod nią miazga w kanałach korzeniowych. Anatomia korzenia doskonale tłumaczy to, dlaczego leczenie kanałowe tyle trwa. W zależności od rodzaju zęba, ale i naszych indywidualnych cech, ilość kanałów jest różna.
Jedynki i dwójki, czyli siekacze, mają przeważnie jeden kanał. Podobnie jest z kłami, a więc z trójkami. Przedtrzonowce u góry, a więc czwórki i piątki mają dwa korzenie i dwa kanały, a dolne jeden korzeń i jeden kanał. Drugie przedtrzonowce i dolne i górne mają jeden korzeń i jeden kanał. Pierwsze trzonowe u góry mają trzy korzenie i trzy lub cztery kanały. Dolne trzonowce mają dwa korzenie i trzy kanały. Drugie trzonowce górne to trzy korzenie i trzy kanały. Drugie trzonowce w żuchwie, czyli na dole, mają dwa korzenie i trzy kanały. Kolejne trzonowce charakteryzują się skomplikowaną budową, zatem nie sposób powiedzieć, ile mają one kanałów i ile korzeni – różnie się to może przedstawiać.
Leczenie kanałowe to inaczej leczenie endodontyczne. Jest ono bardzo specjalistyczne, dlatego też powinno być wykonywane przez doświadczonych dentystów. Przed leczeniem kanałowym przeważnie wykonuje zdjęcie RTG danego zęba.
